कृष्ण!

कृष्ण!

उपयासि तमसि राधां रजसा लिप्तश्च चरसि गोपालः ।

पुलिनेषु पङ्किलस्त्वं तथापि सत्त्वगुणपूर्णः किम् ॥

----

वृत्तकुसुमार्पणम्

             

               

वृत्तकुसुमार्पणम् पूर्वार्धम् योगमुद्रामुपारूढं नरसिंहं हृदि स्मरन् । वृत्तलक्षणजिज्ञासुः नामसंकीर्तनं हरेः ॥ १ कुर्वन्नाप्नोत्ववगमं वृत्तानां लक्षणे जवात् ।    इति सञ्चिन्त्य यतते कर्तुमेषां कृतिं ह्रिया ॥ २ गोरूरुग्रामसञ्जातः शेल्वपिल्लैसुतोऽल्पधीः । मूर्त्युपाह्वः श्रीनिवासः सावधानं निबोधत ॥ ३ प्रारम्भकांशाः शास्त्रस्य पूर्वार्धेऽत्र दर्शिताः । ह्रस्वाक्षरोच्चारणाय यः कालः समपेक्षितः ॥ ४ स एकमात्रामित इत्युच्यते पूर्वसूरिभिः।  दीर्घाक्षरमनुस्वारविसर्गान्ताक्षराणि च ॥   ५ मात्राद्वयमितानीति च्छन्दःशास्त्रे निगद्यते। संयुक्ताक्षरपृष्ठस्थं द्विमात्रमिति गण्यते ॥   ६ ह्रस्वाक्षरं चेत्त्पादान्ते द्विमात्रं तदपि स्मृतम् । एकमात्रामितः कालः लघुरित्यादृतैर्बुधैः ॥ ७ द्विमात्राप्रमितस्तावद्गुरुरित्यभिधीयते । छन्दसां लक्षणं प्रोक्तुं सुकरं भवतादिति ॥ ८ अक्षराणि त्रिशः पद्ये गुम्फितान्यादितः क्रमात् । तमक्षरगणं प्राहुः वृन्दं त्र्यक्षरसम्मितम् ॥  ९ लघ्वादिर्यगणः प्रोक्तः रगणः लघुमध्यमः । लघ्वन्तस्तगणश्चाथ गुर्वादिर्भगणः स्मृतः ॥  १० गुरुमध्यस्तु जगणः गुर्वन्तः सगणो भवेत् । नगणः स्यात्सर्वलघुर्मगणो लघुवर्जितः ॥  ११ यत्रावश्यो विरामः स्यात् पद्यवाचनकर्मणि । तत्स्थानं यतिमाहुः सा पादान्ते नियता भवेत् ॥  १२ यतिस्थाने पदान्तस्स्यादितिच्छन्दोविदां मतम् । प्रदर्श्यन्तेऽत्रोत्तरार्धे हृद्यवृत्तानि कानिचित् ॥ १३ समवृत्तस्याद्यपादे दृश्यते वृत्तलक्षणम् । यत्राक्षरगणस्याद्यमक्षरं गणसूचकम् ॥ १४ "यशस्विन्" यगणं ब्रूते "रक्ष मां" रगणं तथा ।  "तृप्तोऽस्मि" तगणं वक्ति "सततं" सगणं तथा ॥ १५ भगणं "भार्गव"पदं सूचयत्यत्र पश्यत।   "जयन्त"पदमेवं हि जगणं सूचयेदिह ॥ १६ तथा "निमिष"शब्दस्तु निर्दिशेन्नगणं स्तुतौ ।  "माजाने" मगणं ब्रूते "हरे" लघुगुरू तथा ॥  १७ स्तोत्रे "विष्णो"ऽथवा "शौरे" गुरुद्वन्द्वे प्रयुज्यते । पुनरुक्तिनिरोधार्थं युज्यन्तेऽन्यपदानि च ॥  १८ क्वचिल्लघुगुरुद्वन्द्वं गुरुद्वन्द्वं गुरु क्वचित् ।  पृथङ्निर्दिश्यते तत्र हेतुर्यतिनिबन्धनम् ॥ १९ पद्योत्तरार्धे दत्तौ स्तः यत्तिःवृत्तस्य नाम च । गुणाश्च वसवश्चैव मुनयोऽन्यपदानि च । २० संख्यावाचीनि युज्यन्ते यतिनिर्देशने क्वचित् ॥ न सर्वेषां तु वृत्तानां लक्षणं दिश्यतेऽधुना ॥ २१ निर्दिशेदन्यवृत्तानि यथानिर्दिष्टमञ्जसा । बाल एव यथाशक्ति च्छन्दोव्युत्पत्तिहेतुना ॥   २२ उत्तरार्धम् तृप्तोऽस्मि तुष्टोऽस्मि जयन्त शौरे गोविन्द नारायण कृष्ण विष्णो । नाम्नेन्द्रवज्रेति वदन्ति लोके छन्दोविदः वृत्तमिदं प्रतीच्छ ॥ २३ जयन्त तुष्टोऽस्मि जयेश शौरे रमेश लक्ष्मीश मुकुन्द विष्णो । उपेन्द्रवज्रेति बुधैः प्रतीतं  समर्प्यते पादयुगे तवात्र ॥  २४ शौरे विष्णो राम हे रक्ष शार्ङ्गिन्  त्रातासि त्वं मत्प्रमादान् क्षमस्व । भिद्येतादौ देव वर्णैश्चतुर्भिः शालिन्याख्यं वृत्तमेतत्प्रतीच्छ ॥ २५ रक्ष मां निमिष राम हे हरे कृष्ण शार्ङ्गधर राघव प्रभो । आमनन्ति कवयो रथोद्धतां- वृत्तमेतदधुना समर्प्यते ॥ २६ रक्ष मां निमिष भार्गव शौरे राम हे वरद केशव कृष्ण । स्वागतेति विदितं कविवृन्दे सन्निधौ तव समर्पितमद्य ॥ २७ भार्गव भावन भूषण शौरे श्रीधर केशव मोहनमूर्ते । दोधकमेतदितिप्रथितं भोः  स्वीकुरु मामव राघव विष्णो ॥  २८ तृप्तोऽस्मि तुष्टोऽस्मि जयन्त शौरे जनेश तोत्रास्त्र जयेश विष्णो । उपेन्द्रवज्रा क्वचिदिन्द्रवज्रा नाम्नोपजातिः कृपया प्रतीच्छ ॥ २९ भार्गव विष्णो निमिष यशस्विन् भूषण शौरे दमय ममत्वम् । भूतयतिस्स्यादिह नरकारे मौक्तिकमालां वरद गृहाण ॥ ३० रक्ष मां निमिष जयन्त विष्णो प्रत्यहं वितर मनः प्रशान्तिम् । अक्षरैर्भवति यतिस्तु षड्भिः चन्द्रिकाख्यनववृत्तमवेहि ॥ ३१ रक्ष मां निमिष भार्गव शौरे पुष्कराक्ष मधुसूदन कृष्ण । नूत्नवृत्तमिह नन्दननाम प्रार्थये भवतु तेऽमितभोग्यम् ॥ ३२ जयन्त तृप्तोऽस्मि जयेश राम हे मुकुन्द गोविन्द रमेश मध्वरे । वदन्ति वंशस्थमिदं पुरातनाः समर्पयाम्यत्र तवांघ्रिपङ्कजे ॥   ३३ सततं सुमते सदयं सहसे मम मन्दमतिं मम धार्ष्ट्यमहो ।  कथयन्ति हि तोटकमेतदिति  प्रथिताः कृपयानुगृहाण हरे ॥  ३४ निमिष भार्गव भावन राम हे वरद केशव माधव रक्ष माम् । द्रुतविलम्बितमद्य मयार्पितं सदयमद्य गृहाण बलानुज ॥ ३५ तृप्तोऽस्मि तुष्टोऽस्मि जयन्त राम हे गोविन्द लक्ष्मीश नमामि मध्वरे । मयेन्द्रवंशं गदितं विरच्यते प्रतीच्छ देवेश रमेश हे हरे ॥ ३६ यशस्विन् यथेष्टं यदीत्थं यतेऽहं कवित्वे क्षमस्व प्रभो वेङ्कटेश । भुजङ्गप्रयाते मदीयं प्रयासं प्रतीच्छात्र दोषानशेषान्क्षमस्व ॥  ३७ निमिष यशस्विन् नियम यतेऽहम् मम कविताया कुसुममकिञ्चित् । तव पदयुग्मे सपदि निधातुं वितरतु तोषं कुसुमविचित्रा॥ ३८ राम हे रक्ष मां रंहसा राविणम् कृच्छ्रगर्ते गतं श्रीनिधे मध्वरे । पण्डिता मण्डिता सृग्विणीं मन्वते वृत्तमेतत्प्रभो स्वीकुरु प्रार्थये ॥ ३९ सततं भार्गव रक्ष मां यशस्विन्  सदयं सान्त्वय दुःखितं कृपालो । मधुराख्यं नवमर्पयामि वृत्तं यदि हृद्यं न भवेत्तदा क्षमस्व ॥ ४० माजाने निमिष जयन्त रक्ष मां भोः कंसारे वरद रमेश राम शौरे । प्रोक्तं यद्गुणयतिः प्रहर्षिणीति प्रेम्णा ते पदयुगले समर्पयामि ॥ ४१ निमिष भार्गव जयन्त जनेश भोः वरद केशव रमेश हरे प्रभो । अभिनवं तव पदेऽद्य निवेशितं मदनिकाख्यमिह वृत्तमधोक्षज ॥ ४२ तृप्तोऽस्मि भार्गव जयन्त जयेश शौरे गोविन्द केशव रमेश रथाङ्गपाणे । ख्यातं वसन्ततिलकेति कविप्रधानैः वृत्तं भवत्पदयुगेऽद्य समर्पयामि ॥  ४३ निमिष राम विष्णो रक्ष मां रम्यमूर्ते  शमय कामबाधां दुर्भरां सत्वरं मे । बदरिकाख्यवृत्ते सप्तवर्णैर्यतिः स्यात् इदमपूर्वमीश प्रार्थये स्वीकुरु त्वम् ॥ ४४ निमिष नियम विष्णो रक्ष मां राम शौरे वरद सुखद भक्तं पश्य मां सत्यवाक्य । यतिरिह वसुसंज्ञा मालिनीति प्रसिद्धं तवपदयुगलेऽहं वृत्तमार्तोऽर्पयामि ॥  ४५ यतेऽहं माजाने निमिष सततं भार्गव हरे कवित्वे वैदुष्यं न मयि सुतरां यादवपते । यतिः षद्भिर्वर्णैरिह शिखरिणीवृत्तमधुना प्रतीच्छेदं विष्णो परिहर मदीयानघगणान् ॥ ४६ जगत्सु सततं हरे नियम राम हे रक्षकाः भवन्ति न भवद्विधाः प्रणतपालने जागराः ।  रमेश भुवि कथ्यते बुधजनेषु पृथ्वीति यन्- मयात्र हि समर्प्यते यतिरिहाष्टवर्णैः प्रभो ॥  ४७ शौरे विष्णो शार्ङ्गिन् निमिश सुमते भूषण हरे दृप्तं मत्तं दुष्टं शमद सुरुचे मामव विधो ।  वृत्तं संरम्भाख्यं ऋतुयतियुतं स्वीकुरु नवम् प्रीत्यै भूयात्तेऽदो वरद करुणाब्धे नरहरे ॥ ४८ विष्णो शौरे निमिष सततं रक्ष मां राम दासं प्रह्वं भक्तं रघुवर हरे देव कारुण्यमूर्ते । मन्दाक्रान्तेत्यभिहितमिदं वृत्तमास्वाद्यलास्यं त्वत्पादाब्जे मुनियतियुतं न्यस्य शान्तिं व्रजामि ॥ ४९   शौरे विष्णो यशस्विन् निमिष सुमते भार्गव हरे  पश्चात्तापात्प्रदग्धं वरद कृपया पारय भवात् । नव्यं कल्याण्याख्यं मुनियतियुतं स्वीकुरु हरे    प्रीत्यै भूयात्तुभ्यं सहृदयहितं माधव विभो ॥  ५० माजाने सततं जडोऽस्मि सुमतेऽतृप्तोऽस्मि तप्तोऽस्मि भोः  शान्तिं देहि भवत्कटाक्षसलिलैर्मद्विग्रहं स्नापयन् ।  वर्णैर्द्वादशभिर्यतिर्नियमिता शार्दूलविक्रीडिते  वृत्तेऽस्मिन् भवते समर्पितमिदं लक्ष्मीप्रिय स्वीकुरु ५१ विष्णो शौरे यशस्विन् नियत नियम ते देव तृप्तोऽस्मि दासः कंसाराते विधातः मधुमथन हरे चक्रपाणे दयालो । यस्मिन् द्विः स्यान्मुनियतिनियमः स्रग्धरेतीरिते भोः  तत्त्वत्प्रीत्यै कृपालो तवपदयुगले सादरं निक्षिपामि ॥ ५२ सुमते सततं जयन्त भोः सदयं भावन रक्ष मां हरे । ललितेति बुधैः कथितेऽस्मिन् तव नेत्रद्युतिपातमादिशेः ॥   ५३ वरद निमिष रक्ष मां यशस्विन्   नियम जनन्त जनेश रामभद्र । तव पदयुगले निवेश्य भक्त्या                                      दृढचरणां प्रणमामि पुष्पिताग्राम् ॥ ५४ वृत्तकुसुमानि तवपदयुगले भक्त्या समर्पितानि हरे । स्वीकुर्वकिञ्चननृणा सुरभिःप्रसरतु तव करुणया ॥               ------------ ५५

श्रावणागमनम्

श्रावणागमनम्

अम्बरावृतपयोधरा स्त्रियः शीलवत्य इति मेनिरे बुधाः ।

अम्बरं तव पयोधरावृतं श्रावणागमनमोहिते निशे ॥
- - -  

Cricket

क्रिकेटोपाख्यानम्

सूतं  पुराणिकं  विज्ञं    पप्रच्छुस्तापसा  वने  ।

अस्माभिर्भारते  देशे   कथाश्रवणवञ्चिताः ।

क्रिकेट[1]खेलां रुचिरां  खेलिष्यन्तीति वै  श्रुतम्  ।

केयं  खेला  कथं  मर्त्याः  खेलिष्यन्ति  युगे  कलौ ॥ १-२ ॥

कृपयाऽचक्ष्व  सर्वज्ञ  परं  कौतूहलं  हि  नः  ।

उवाच  सूतः  प्रहसन्  मुनयः  शृणुतोत्सुकाः ॥ ३ ॥

संग्रहेणैव  वक्ष्यामि  न  शक्यं  विस्तृतेरितम्  ।

गणौ खेलत अन्योन्यं जिगीषू सौहृदान्वितौ ॥ ४ ॥

गणे तत्रान्यतरस्मिन्सन्त्यैकादशखेलकाः ।

खेलनोपस्करा दण्डो विकेटः[2] कन्दुकस्त्रयः॥ ५ ॥

लम्बदण्डत्रयं  स्निग्धं  स्टम्प[3]नाम्नेरितं  बुधैः ।

बेलौ[4]  सूक्ष्मौ दारुकृतौ  स्टम्पस्योपरि  तिष्ठतः ।  

बेलस्टम्पसमाहारो  विकेट इति  कीर्तितः ॥ ६ ॥

गणे केचित् ताडकाश्च क्षेपकाश्चापरे सदा ।

विकेटरक्षकश्चैव सर्वे दक्षाश्च धावने ॥ ७ ॥

गणस्यान्यतरस्यैकः खेलको गणनायकः ।

काप्टनाह्वो[5] वर्तते यो दक्षः क्रीडाविचक्षणः ॥ ८ ॥

क्रिकेटक्षेत्रविस्तारः  यार्डानां[6]  पञ्चषष्ठितः । 

भवेन्नवतिपर्यन्तं  मध्ये रोपितशाद्वलः ।

चतुरस्रो खेलनार्थं स्थितः पिच[7] इतीरितः ॥ ९-१० ॥

पिचे विकेटौ हरिते स्थाप्येतेऽन्योन्यसंमुखौ ।

यार्डानां द्वाविंशतिः स्यादनयोरन्तरं सदा ॥ ११ ॥

यदा प्रारभते क्रीडा गणस्यैकस्य ताडकौ ।

विकेटौ समया स्यातां खेलका अपरस्य तु ।

तिष्ठन्ति खेलनक्षेत्रे एकैकं नियतस्थले ॥ १२ ॥

विकेटरक्षकस्तिष्ठेत् ताडकस्यैव पृष्ठतः ।

पश्चाद्विकेटस्य यथा गृह्यते चलकन्दुकः ॥ १३ ॥

विकेटं  पालयन्  दण्डधरे  तिष्ठति  ताडके  । 

क्षेपकोऽन्यगणस्यान्यविकेटात्  कन्दुकं  क्षिपन्  ।

उत्पतत्कन्दुकाघातात् विकेटं  पातयेत्  द्रुतम् ।

पतेद्यदि  विकेटस्तु    निष्क्रमेत स  ताडकः  ॥ १४-१५ ॥

ताडकस्तु  स्वदण्डेन  ताडयत्यञ्जसा  तथा  ।

कन्दुकं  स  यथा  दूरं  प्लवन्  भूमौ  चलन्  व्रजेत्  ॥ १६ ॥

विकेटं  च  सुसंरक्ष्य   कन्दुकं ताडयेद्यदि  ।

खेलकोऽरिगणात्कश्चित्  धावन् गृह्णाति  कन्दुकम् ।

विकेटलक्ष्यमुद्दिश्य  द्राक्  तं  क्षिपति धावकः  ॥ १७॥  

अत्रान्तरे  ताडकौ  तौ   विकेटमपरं  प्रति  ।

गतागतं धावतो द्राक् यावन्नायाति कन्दुकः ।

गतागतानां गणनाद्धावनाङ्को विगण्यते॥ १८ ॥    

डयमानः  कन्दुकश्चेत्    धावकेन  विगृह्यते ।  

धरण्यां  पतनात्पूर्वं  निष्क्रमेत स  ताडकः  ॥ १९ ॥

धावत्यतीत्य  सीमानं  तरसा  यदि  कन्दुकः  ।

चत्वारो  धावनाङ्कास्तु  गण्यन्ते  ताडकार्जिताः ॥ २० ॥ 

प्लवेदतीत्य  सीमानं  कन्दुको  यदि  ताडितः  ।

षडङ्कानर्जयत्याशु  ताडकः  संस्तुतो  जनैः  ॥ २१ ॥ 

भवेन्निष्क्रमणं साध्यं दशधा ताडकस्य हि ।

तेषां  विवरणं  नात्र  क्रियते  कार्यगौरवात् ॥ २२ ॥

षड्कृत्व एवं क्षिपति क्षेपकः कन्दुकं दृढम् ।

षट्कृत्वः क्षेपणं ह्येवं निर्वर्तनमितीरितम् ।

पर्यायेण विकेटाभ्यां भवेन्निर्वर्तनं सदा ॥ २३ ॥

गणस्य  प्रविशत्यन्यः निष्क्राम्येद्यदि ताडकः  ।

एवमेकैकशः  स्वाङकान्लभन्ते  गणखेलकाः ।

आहत्याङ्कान् खेलकानां  गणाङ्क उपलभ्यते ॥ २४ ॥

योऽद्यावधि गणो क्षेत्रपालने क्षेपणे रतः ।

स  इदानीं  ताडनेऽथ धावने    सक्रियो  भवेत् ॥ २५ ॥

लभन्त उक्तरीत्यैव स्वाङ्कान्श्च गणखेलकाः ।

गणौ खेलत अन्योऽन्यं विपरीतक्रियारतौ ॥ २६ ॥

क्रीडायां खेलनावर्तः इनिङ्ग इति कथ्यते ।

यद्गणस्य  भवत्यङ्कः  ज्यायान्  जयति  तद्गणः ॥ २७ ॥ 

प्रायेण त्रिविधा प्रोक्ताः क्रिकेटक्रीडने बुधैः ।

यदा द्वयमिनिङ्गाणां गणाभ्यां खेल्यते तदा ॥  

क्रीडानिकष इत्युक्तां टेस्ट-माचि[8]त्युदाहृताम् ।

चतुर्वा पञ्चदिवसान् खेलन्ति युवखेलकाः ॥ २८-२९॥

इनिङ्गे निर्वर्तनानामस्ति पञ्चाशदेव चेत् ।

एकस्मिन्नेव दिवसे पूर्णतां याति खेलनम् ॥ ३० ॥

निर्वर्तनानां संख्या चेदिनिङ्गे विंशतिस्तदा ।

त्रिष्वेव घटिकानां हि क्रीडा याति समापनम् ॥ ३१ ॥

क्रीडाप्रयोगो निर्दिष्टः स्थूलरूपेण साम्प्रतम् ।

भवतां लघुबोधार्थमौत्सुक्यशमनाय च ॥ ३२ ॥

कन्दुकक्षेपणं कर्मासरलं चातिसङ्कुलम् ।

तत्र प्रवीणतां प्राप्तुं दुश्शक्यं चतुरैरपि ॥ ३३ ॥

शीघ्रप्रतिक्रियाशीला दृढकाया मनोजवाः ।

एकाग्रमनसो लक्ष्ये स्निग्धा खेलकसंश्रये ।

धनं यशश्च विपुलं लभन्ते खेलका: कलौ ॥ ३४ ॥

जनिष्यन्ति भवन्तो चेत् भारतेऽस्मिन् कलौ युगे ।

दिष्ट्या क्रिकेटं शृण्वन्तः पश्यन्तः दूरदर्शके ।

कदाचित् क्रीडयन्तश्च चिरं सुखमवाप्स्यथ ॥ ३५ ॥  

घूर्णत्कन्दुकमत्र पश्यत करात्क्षिप्तं बिषेन्बेडिनः ।

अत्राहो गगने प्लवन्तमपरं टेण्डुल्करेणोच्छ्रितम् ।

गृह्णात्यत्र कृताञ्जलिर्वरकपिल्देवो भ्रमत्कन्दुकम् ।

राहुल्-द्राविडमत्र पश्यत जनैः संस्तूयमानं मुदा ॥ ३६ ॥

निमीलिताक्षं गायन्तमसम्बद्धं पुराणिकम् ।

पश्यन्तः प्राहसन् सर्वे मुनिवर्या मुहुर्मुहुः ॥ ३७ ॥

नेत्रे निमील्य सहसा क्रोधपर्याकुलेक्षणः ।

शशाप सूतः शृण्वत्सु मुनिष्वेवं तपोवने ॥ ३८ ॥

क्रीडां कथयतो चित्तं तस्यां मग्नभून्मम ।

अद्राक्षं तानि दृश्यानि भविष्यन्ति सकौतुकम् ॥ ३९ ॥  

प्रत्याख्यातोऽस्मि मुनयो भवद्भिर्मुनिपुङ्गवैः ।

इदं क्रिकेटोपाख्यानं कलौ नष्टं भविष्यति ।

न स्मरन्ति जना हन्त मयैतत् समुदीरितम् ॥ ४० ॥

तत्र कश्चिन्मुनिश्रेष्ठः पश्चात्तापेन यन्त्रितः ।

सूतं पुराणिकं नम्र उवाच वदतां वरम् ॥ ४१ ॥

क्षमस्वास्मान् मुनिश्रेष्ठ न कश्चिन्नापहास्यते ।

इदं श्रेष्ठमुपाख्यानं यदि नष्टं भवेदहो ॥

न शृण्वन्त इदं मर्त्या भविष्यन्ति निरुत्सुकाः । 

अतोऽहं प्रार्थये प्राज्ञं भवेत् शापविमोचनम् ॥ ४२-४३ ॥

 तथास्त्विदमुपाख्यानं द्वितीयजनिमेष्यति ।

यः कश्चित्पण्डितंमन्यः कलौ हैमवती तटे ।

जनिं प्राप्य क्रिकेटस्य न स्पृशन् दण्डकन्दुकौ ।

अप्यैकवारं रचयेदुपाख्यानमतन्द्रितः ॥ ४४-४५ ॥

यद्वर्तमानमधुना शापं चास्य विमोचनम् ।

लेखिष्यति यथावत्सः मदाशीर्भिःप्रचोदितः ॥ ४६ ॥

क्रिकेटोपाख्यानमिदं व्याहृतं प्रथमं मया । 

ये शृण्वन्ति पठन्त्यन्यैः पाठयन्ति लिखन्ति च ।

तेषां  निःसंशयं वासः स्यात्क्रिकेटत्रिविष्टपे ॥ ४७ ॥

एवं पुराणिको सूतो व्याहृत्य मुनिमण्डले ।

आपृच्छ्य तापसान् सर्वान् जगाम स्वाश्रमं वशी ॥ ४८ ॥

|| इति क्रिकेटोपाख्यानं समाप्तम् ||

   

    

---

     

---

[1] cricket

[2] wicket

[3] stump

[4] bails

[5] captain

[6] yard

[7] pitch

[8] Test match